 |
και, μάλιστα, από το 2005 και μετά κάθε χρονιά είναι χειρότερη από την προηγούμενη.
Αν ληφθεί υπόψη ότι η Κρήτη είναι ο μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός της χώρας, η εικόνα αυτή ουσιαστικά αντανακλά την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί για το σύνολο του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας. Ιδού, όμως, με αριθμούς οι επιδόσεις των ξενοδοχείων της Κρήτης, όπως καταγράφηκαν σε μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) για τον τουρισμό της Μεγαλονήσου:
- Στην πενταετία 2005-2009 η μέση ετήσια πληρότητα μειώθηκε συνολικά κατά περίπου 22% (78,5% το 2005, 61,4% το 2009).
- Το περιθώριο μικτού κέρδους μεταξύ των ετών 2005 και 2009 (σύμφωνα με μελέτη της Icap στις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις του νησιού) μειώθηκε κατά 28% για τα ξενοδοχεία 5 αστέρων, 30,9% για τα ξενοδοχεία 4 αστέρων και 19,3% για τα ξενοδοχεία 3 αστέρων.
Οπως επισημαίνεται, μείωση του περιθωρίου καθαρού κέρδους παρατηρείται από το 2005 και κορυφώνεται το 2009 (ενδεχομένως το 2010 τα πράγματα να είναι ακόμη χειρότερα). Το περιθώριο καθαρού κέρδους ήταν για τα ξενοδοχεία 5 αστέρων το 2005 -3,85% και έφτασε στο -25,52% το 2009, στα 4 αστέρων -15,62% το 2005 και πήγε στο -23,99% το 2009 και στα 3 αστέρων από -16,51% το 2005 έφτασε στο -23,38% το 2009.
- Η μέση τιμή δωματίου στην Κρήτη, εξάλλου, μειώθηκε κατά 3% τον Μάιο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009 και κατά 2,2% τον Αύγουστο του 2010 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Μεγαλύτερη μείωση των τιμών καταγράφεται στα ξενοδοχεία 2 και 3 αστέρων. Η μέση τιμή δωματίου έχει διαμορφωθεί στα 50 ευρώ την ημέρα. Το μέσο έσοδο ανά δωμάτιο στην Κρήτη, επίσης, ήταν πέρυσι 14.270 ευρώ, χαμηλότερο κατά 9% του μέσου όρου της χώρας.
- Ο λόγος διανυκτερεύσεων προς τον αριθμό των κλινών αποτελεί τον δείκτη που δείχνει τον βαθμό αξιοποίησης της δυναμικότητας των καταλυμάτων της περιοχής. Ο δείκτης αυτός μειώθηκε το 2009 σε σχέση με το 2008: α) Στον νομό Ηρακλείου κατά -8,4%, β) στον νομό Χανίων κατά -6,1%, γ) στον νομό Ρεθύμνης κατά -3,8% και δ) στον νομό Λασιθίου κατά -4,4%.
- Σύμφωνα με χρηματοοικονομική μελέτη της Επενδυτικής Κρήτης ΑΕΕΔ, το 2008 το σύνολο του ενεργητικού, αλλά και του κύκλου εργασιών, των τουριστικών επιχειρήσεων της Κρήτης αντιπροσωπεύει το 18,5% του συνόλου των επιχειρήσεων του νησιού. Τα αποτελέσματα χρήσης των τουριστικών επιχειρήσεων την ίδια χρονιά είναι μειωμένα κατά 50 εκατ. ευρώ περίπου.
«Από όλα τα παραπάνω», τονίζεται στη μελέτη του ΙΤΕΠ, «προκύπτει ότι ο τουρισμός στην Κρήτη βρίσκεται σε τροχιά κάμψης καθώς όλοι οι σχετικοί δείκτες είναι αρνητικοί. Η βιωσιμότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους. Για να το πετύχουν αυτό πρέπει να βελτιώσουν τη σχέση τιμής-ποιότητας του παρεχόμενου προϊόντος. Απαιτείται αφενός βελτίωση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος, αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών και εκμετάλλευση των οικονομιών κλίμακας και αφετέρου μείωση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων».
Επισημαίνεται ότι η Κρήτη διαθέτει 1.549 ξενοδοχειακές μονάδες (οι μισές 4 και 5 αστέρων), συνολικής δυναμικότητας 161.578 κλινών, που αντιπροσωπεύουν το 21,2% της συνολικής δυναμικότητας της χώρας. Η αύξηση των αφίξεων που ακολούθησε τη μετα-ολυμπιακή περίοδο, τονίζεται στη μελέτη, δημιούργησε ένα κλίμα ευφορίας και θετικών προσδοκιών με αποτέλεσμα την αύξηση του ξενοδοχειακού δυναμικού κατά 12,6% (σε κλίνες).
Η διεθνής οικονομική κρίση που ξέσπασε στο τέλος της δεκαετίας του 2000 επηρέασε αρνητικά την πορεία του τουρισμού στην Κρήτη. Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις αποτυπώνονται κυρίως στους δείκτες που αφορούν τις διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και τις διανυκτερεύσεις ανά κλίνη. Με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ για το 2009 προκύπτει ότι αντιστοιχούν 6,6 διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και 109 διανυκτερεύσεις ανά κλίνη, ενώ τα αντίστοιχα μεγέθη για το 2005 ήταν 7,2 διανυκτερεύσεις ανά άφιξη και 145 διανυκτερεύσεις ανά κλίνη.
ΝΕΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Μελέτη, που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Επιμελητηρίου Ν. Ηρακλείου, έδειξε ότι η Κρήτη πρέπει να αναζητήσει νέα τουριστική ταυτότητα, μέσα από τη διαφοροποίηση του προϊόντος που προσφέρει, τον εμπλουτισμό του με θεματικές μορφές, καθώς και με νέες, σύγχρονες, μορφές μάρκετινγκ και προβολής ως ενιαίου προορισμού.
Χαρακτηριστικό στοιχείο, που αναφέρεται στη μελέτη, είναι ότι ο τουρισμός της Κρήτης εξαρτάται πλέον απολύτως από τις ευρωπαϊκές αγορές, αφού πλέον το 99% των αφίξεων τουριστών προέρχεται από την Ευρώπη, όταν το ποσοστό αυτό ήταν 62,4% το 1960 και 81% το 1980. Από το 2001 έως το 2004, εξάλλου, παρουσιάζεται μία καθίζηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας του περιφερειακού προϊόντος από τον κλάδο ξενοδοχείων – εστιατορίων από 22,25% σε 19,89%, στοιχείο ενδεικτικό της κρίσης στον κλάδο. «Ο τουρισμός της Κρήτης περνά από τη φάση ανάπτυξης σε φάση ωρίμανσης και εφόσον τα στοιχεία επιμείνουν, σε μία φάση ύφεσης που προσδιορίζουμε ως κρίση ταυτότητας», επισημαίνεται στη μελέτη.
Αναμφίβολα, παράγοντες που ευθύνονται για την εικόνα αυτή είναι οι ελλιπείς ή ελλειμματικές υποδομές (κάθετοι άξονες, αεροδρόμιο κ.ά.). Ομως, το πιο καθοριστικό στοιχείο, κατά τη μελέτη, είναι το γεγονός ότι η τουριστική ταυτότητα της Κρήτης «κόλλησε» στον ήλιο και τη θάλασσα, που κάνει το προϊόν να φαίνεται αντίστοιχο, όμοιο, με οποιοδήποτε άλλο στη Λεκάνη της Μεσογείου ή και σε ακόμη πιο μακρινούς προορισμούς – που έχουν όμως ευνοϊκότερες τιμές και επομένως είναι ανταγωνιστικότερα.
Η είσοδος της χώρας στη ζώνη του ευρώ εξασφάλισε μεν μακροοικονομική σταθερότητα, όμως σταδιακά οδήγησε σε όξυνση του προβλήματος της ανταγωνιστικότητας.
Γιάννης Παπαδόπουλος ΚΕΡΔΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου