Οι πιο δραματικές στιγμές της ελληνικής οικονομίας μετά το Μνημόνιο

- Οργή στο Μαξίμου πολεμικό ανακοινωθέν από τον Γ.Παπακωσταντίνου και έκτακτο υπουργικό συμβούλιο
- ''Στριμωγμένη'' και αμήχανη η κυβέρνηση από την υποβάθμιση της Moody's το σφυροκόπημα της τρόικας και την στάση της Μέρκελ
- Άλμα των spreads - Υποχώρηση του ευρώ μετά την υποβάθμιση σοκ - Κρίσιμη η αυριανή δημοπρασία

Για πρώτη φορά μετά το Καστελλόριζο και την υπαγωγή της χώρας στο μηχανισμό διάσωσης είχαν να εμφανιστούν τόσο κακοί οιωνοί για την ελληνική οικονομία.

Η βόμβα του διεθνούς οίκου, η τρόικα που ανοιχτά πλέον εκφράζει την δυσαρέσκεια της για τα μέτρα της κυβέρνησης και η ανυποχώρητα σκληρή στάση της Γερμανίας που ψαλιδίζει τις προσδοκίες από τις Συνόδους Κορυφής συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα για την οικονομία μας που μπορεί μάλιστα να πυροδοτηθεί από την πετρελαική κρίση.

Οι συνέπειες της υποβάθμισης τείνουν να γίνουν ανεξέλεγκτες αφού σχεδόν αυτόματα τα spreads των ελληνικών ομολόγων πέταξαν στις 915 μονάδες βάσης ενώ κλονίστηκε ακόμα και το ευρώ που αμέσως ''κόντυνε'' έναντι του δολλαρίου.Για αυτό στο οικονομικό επιτελείο περιμένουν με κομμένη την ανάσα τόσο το αποτέλεσμα της αυριανής δημοπρασίας όσο και την αντίδραση του Χρηματιστηρίου και των διεθνών αγορών.

Μπροστά σε αυτούς τους σκοπέλους η κυβέρνηση μοιάζει να ''μανουβράρει'' με δεμένα χέρια και με ελάχιστες δυνατές επιλογές αφού στο εσωτερικό δεν βλέπει χέρι βοηθείας και ουσιαστικά δεν περιμένει συναίνεση στη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών και στο εξωτερικό μόνο σανίδα σωτηρίας δεν περιμένει από την Γερμανία της Α.Μέρκελ.

Τις δραματικές εξελίξεις που οδήγησαν στο σημερινό έκτακτο υπουργικό συμβούλιο, πυροδότησε ο οίκος αξιολόγησης Moody's Investors Service ανακοινώνοντας πως υποβαθμίζει κατά τρεις μονάδες την πιστοληπτική ικανότητας της Ελλάδος, σε Β1 από το Ba1, μη αποκλείοντας να προβεί και σε ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμισή της, εξαιτίας των επίμονων οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η χώρα και τον αμείωτο κίνδυνο χρεοκοπίας της.

Η Moody's αποδίδει την απόφασή της σε τρείς λόγους.

Πρώτον, στο γεγονός ότι τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που απαιτούνται για την σταθεροποίηση του ελληνικού χρέους είναι ιδιαίτερα φιλόδοξα και ανοικτά σε σημαντικούς κινδύνους εφαρμογής, παρά την πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί.

Δεύτερον, στο γεγονός ότι η χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στη συλλογή εσόδων.

Τρίτον, στο γεγονός ότι υπάρχει κίνδυνος οι προϋποθέσεις που θα συνοδεύσουν τη συνέχιση παροχής στήριξης από επίσημες πηγές μετά το 2013 να αντικατοπτρίσουν κριτήρια ρευστότητας που η χώρα δεν θα μπορέσει να ικανοποιήσει και να οδηγήσουν σε αναδιάρθρωση του υφιστάμενου χρέους.

Επιπρόσθετα, ο κίνδυνος μιας αναδιάρθρωσης μετά το 2013 μπορεί να οδηγήσει τις ελληνικές Αρχές και τους επενδυτές να συμμετάσχουν σε επίπονους όρους ανταλλαγής χρέους ακόμη και νωρίτερα.

Ως «εντελώς αδικαιολόγητη» χαρακτηρίζει τη νέα υποβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s, με ανακοίνωση που εξέδωσε πριν από λίγο, το Υπουργείο Οικονομικών.

Όπως σημειώνεται, η απόφαση αυτή δεν βασίζεται σε μια αντικειμενική και ισορροπημένη αξιολόγηση των οικονομικών συνθηκών τις οποίες αντιμετωπίζει η Ελλάδα.

Επίσης το μέγεθος της υποβάθμισης και η χρονική στιγμή, που ο συγκεκριμένος οίκος επέλεξε για να την ανακοινώσει, «είναι ακατανόητα και εγείρουν σοβαρά ερωτηματικά», σημειώνεται στην ίδια ανακοίνωση.

Ειδικότερα, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών, «η απόφαση του οίκου αξιολόγησης βασίζεται αποκλειστικά στους εκτιμώμενους κινδύνους του προγράμματος και της διεθνούς κατάστασης. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί απλώς αναφέρεται στην ανακοίνωση αλλά δεν συνυπολογίζεται στην ανάλυση ούτε στις θετικές προοπτικές που αυτή δημιουργεί για την οικονομία.

Τα επιχειρήματα που επικαλείται ο οίκος στη σχετική ανακοίνωσή του κατά κανένα τρόπο δεν ανταποκρίνονται στην πρόοδο που έχει σημειωθεί τους τελευταίους μήνες και δεν αιτιολογούνται από καμία από τις εξελίξεις και τις πληροφορίες, που έχουν προστεθεί από τον Ιούνιο του 2010, όταν είχε αποφασιστεί η προηγούμενη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον ίδιο οίκο.

Η ανακοίνωση προχωρά ένα βήμα παραπέρα, προεξοφλώντας την αποτυχία συγκεκριμένων πολιτικών - ενώ έχει ήδη υλοποιηθεί μεγάλος αριθμός μεταρρυθμίσεων - αλλά και τις ίδιες τις αποφάσεις της ΕΕ, τη στιγμή που όλοι γνωρίζουν ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση για τη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος του μήνα και οι οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ακόμη ληφθεί.

Ειδικότερα, ο οίκος Moody’s επικαλείται ως επιχείρημα ότι το έργο των διαρθρωτικών αλλαγών είναι δύσκολο και ενέχει πολλούς κινδύνους στην υλοποίηση, κάτι το οποίο είναι απολύτως γνωστό από πέρυσι τον Μάιο που υπογράφηκε το πρόγραμμα. Στους εννέα μήνες που έχουν μεσολαβήσει, όχι μόνο έχει αποδειχτεί η αποφασιστικότητα της Ελλάδας να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, αλλά έχουν εφαρμοστεί πρωτοφανείς σε κλίμακα παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις. Η μείωση του ελλείμματος κατά έξι μονάδες του ΑΕΠ και του πρωτογενούς ελλείμματος περισσότερο από επτά μονάδες του ΑΕΠ είναι η πιο μεγάλη απόδειξη ότι, σε σχέση με εννέα μήνες πριν, οι κίνδυνοι, όχι απλώς δεν έχουν αυξηθεί, άλλα αντίθετα, η χώρα έχει μπει σε ένα δρόμο επιθετικής δημοσιονομικής προσαρμογής για να εξαλείψει τους κινδύνους που υπήρχαν.

Επιπλέον, η ανακοίνωση επικαλείται καθυστέρηση στην ανάκαμψη των εσόδων, όταν το αποτέλεσμα από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού του 2010 δείχνουν αύξηση των εσόδων σχεδόν 6% σε μία χώρα που η ύφεση ήταν 4,5%. Η Moody’s προχωράει ακόμη περισσότερο, προεξοφλώντας, χωρίς κανένα νέο δεδομένο, την αποτυχία πολιτικών που είτε δεν έχουν ακόμη ψηφιστεί - όπως το φορολογικό νομοσχέδιο που είναι στην Βουλή - είτε μόλις έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζονται.

Τέλος, η Moody’s επικαλείται αβεβαιότητα σχετικά με τις συνθήκες στην Ευρωζώνη, μετά το 2013, και την επίδρασή τους στο ελληνικό χρέος, παρότι όλοι γνωρίζουν πως οι αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωζώνης βρίσκονται ακόμη σε διαδικασία επεξεργασίας και πως υπάρχει ρητή δέσμευση από τις περισσότερες χώρες για αποφάσεις στην τακτική Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου. Το επιχείρημα αυτό αγνοεί πλήρως την έκφραση αποφασιστικότητας των χωρών-μελών της Ευρωζώνης με κάθε τρόπο να συνεχιστεί η στήριξη των χωρών, που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα πρόσβασης σε δανειακά κεφάλαια.

Η Ελλάδα αξιολογείται κάθε τρεις μήνες από τρεις διεθνείς οργανισμούς τόσο ως προς την υλοποίηση του προγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών, όσο και ως προς την πρόοδο που σημειώνεται στους δείκτες δημοσιονομικής εξυγίανσης και ανταγωνιστικότητας. Η πρόσφατη αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιβεβαιώνει την πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα και οι εκτιμήσεις για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που υιοθετείται από τον συγκεκριμένο οίκο αξιολόγησης. Αυτό εντείνει την αίσθηση ότι η απόφαση για την υποβάθμιση της Ελλάδας δεν στηρίζεται σε ισχυρά επιχειρήματα.

Σε τελική ανάλυση η σημερινή υποβάθμιση από τη Moody’s είναι πιο αποκαλυπτική για τα λανθασμένα κίνητρα και την έλλειψη λογοδοσίας των οίκων αξιολόγησης παρά για την πραγματική κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας. Οι οίκοι αυτοί δεν αντιμετώπισαν έγκαιρα την αύξηση του κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα που οδήγησε στην κρίση του 2008, και τώρα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την πρωτιά στην «ανακάλυψη» κινδύνων που θα οδηγήσουν στην επόμενη κρίση. Σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές, παρόμοιες αδικαιολόγητες αποφάσεις ενέχουν τον κίνδυνο να εξελιχθούν σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Σίγουρα βέβαια καθιστούν επιτακτική την ανάγκη πιο αποτελεσματικής ρύθμισης σε Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο των ίδιων των οίκων αξιολόγησης.

Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή απόφαση της Moody’s σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει την χρηματοδότηση της Ελληνικής Δημοκρατίας, αφού συνεχίζει να αντλεί κεφάλαια από τον μηχανισμό στήριξης. Επιπλέον, η Ελλάδα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει λάβει όλες τις αναγκαίες πρόνοιες για την διαφύλαξη της σταθερότητας και την άντληση ρευστότητας για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα», καταλήγει η ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών.
sarotiko