Πώς μπορείτε να σπουδάσετε δωρεάν;

Εκατοντάδες προγράμματα υποτροφιών θα χορηγηθούν μέσω της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ)... του Υπουργείου Παιδείας και όχι του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), επισημαίνουν κύκλοι του Υπουργείου Παιδείας, μετά την αναστάτωση, που προκάλεσε στον χώρο ανακοίνωση του ΙΚΥ για διακοπή τμήματος υποτροφιών.

Η ανακοίνωση αναφέρει ότι από το.... ΙΚΥ, για το ακαδημαϊκό έτος 2011-12, δεν θα προκηρυχθούν υποτροφίες για εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής και για Μεταδιδακτορική Έρευνα στην Ελλάδα, δεδομένου ότι ήδη μέσω του ΕΣΠΑ έχουν χρηματοδοτηθεί υποτροφίες πολύ περισσότερες από όσες συνήθως χορηγεί το Ίδρυμα.

Οι υποτροφίες που δίδονται από κληροδοτήματα του ΙΚΥ συνεχίζονται όπως επίσης και οι υποτροφίες για μεταδιδακτορικές σπουδές στη Φλωρεντία και για ιστορία, πολιτισμό, κοινωνικές επιστήμες κ.λπ.

Η οικονομική κρίση, πάντως, είναι η αφορμή που εκατοντάδες νέοι αναζητούν δυνατότητες για να συνεχίσουν τις σπουδές τους, μέσω υποτροφιών, οι οποίες δίδονται από διάφορους φορείς και οργανισμούς.

Σημαντικός πόλος έλξης υποτρόφων είναι τα Πανεπιστήμια που έχουν και διαχειρίζονται κληροδοτήματα με στόχο να δώσουν ευκαιρίες σπουδών στους νέους. Άλλωστε, ένα από τα βασικά ζητούμενα των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, υπό τις συγκεκριμένες οικονομικές συνθήκες, είναι η αύξηση των πόρων των Πανεπιστημίων.

Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, για παράδειγμα, έχει προβεί σε κινήσεις αξιοποίησης των ακινήτων του. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου, αυτή τη στιγμή, επισκευάζεται το Γρυπάρειο κτήριο, επί της οδού Σοφοκλέους, για να στεγάσει διάφορα «άστεγα» τμήματα. Κατ΄αυτόν τον τρόπο, το Ίδρυμα θα εξοικονομήσει περισσότερα από 3 εκατ. ευρώ, που καταβάλλει στα ενοικιαζόμενα ακίνητα. Σε ό,τι αφορά τα κληροδοτήματα που διαχειρίζεται ειδική υπηρεσία του Ιδρύματος, το μεγάλο πρόβλημα για την αξιοποίησή τους είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Αντίστοιχο είναι και το πρόβλημα, που αντιμετωπίζει το Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ιδρύθηκε από τα κληροδοτήματα των οικογενειών Αβέρωφ και Τοσίτσα και στη συντριπτική τους πλειονότητα τα κληροδοτήματα δίδονται για υποτροφίες, σύμφωνα με τους όρους της διαθήκης των διαθετών του. Όπως είναι φυσικό, τα κληροδοτήματα δεν είναι δυνατό να αξιοποιηθούν για άλλους σκοπούς.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαθέτει πληθώρα κληροδοτημάτων, ακίνητα που βρίσκονται στην πόλη λειτουργίας του και στις γύρω πόλεις και είναι από ολόκληρες πολυκατοικίες έως και μεγάλα αγροκτήματα.

Η διαχείριση αυτής της περιουσίας είναι περίπου αδύνατη με τον σημερινό νομικό δαίδαλο, που υπάρχει για την ενοικίαση των ακινήτων. Όπως λένε καθηγητές, απαιτούνται σειρά συνεδριάσεων επιτροπών, διαγωνισμοί κ.λπ. Όλα αυτά έχουν συχνά ως αποτέλεσμα να μένουν ανενεργά ολόκληρα ακίνητα, που θα μπορούσαν να προσφέρουν μεγάλους πόρους επιβίωσης στο Ίδρυμα. Οι όροι του διαθέτη δεν μπορούν να αλλάξουν, ακόμη και αν δεν υπάρχουν φοιτητές για να επωφεληθούν των υποτροφιών και των άλλων ευεργετημάτων, που ορίζει το κάθε κληροδότημα.

Για την απονομή κληροδοτήματος, σημαντικός παράγοντας είναι ο τόπος καταγωγής, ή γέννησης των σπουδαστών. Συνήθως είναι τόποι από όπου κατάγεται, γεννήθηκε ή εργάσθηκε ο κληροδότης και με τον τρόπο αυτό επιθυμεί να ενισχύσει σπουδαστές στους συγκεκριμένους τόπους. Δεν αποκλείεται, όμως, όταν δεν υπάρχει υποψήφιος από τη συγκεκριμένη περιοχή, να επιλεγεί άλλος από διαφορετική.

Βασικός φορέας διαχείρισης των κρατικών υποτροφιών είναι το ΙΚΥ, που προκηρύσσει κάθε χρόνο υποτροφίες, τόσο για μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ενώ βοηθά και για τις προπτυχιακές σπουδές με συγκεκριμένα χρηματικά ποσά. Όμως, υποτροφίες δίδουν ιδρύματα, υπουργεία, πανεπιστήμια, Τεχνολογικά ιδρύματα, ξένοι οργανισμοί και κυβερνήσεις άλλων χωρών.

Στις παρούσες συνθήκες, με τη δεινή οικονομική κρίση, είναι απαραίτητο να αναφερθεί ότι αν κάποιοι σήμερα σπουδάζουν, προοδεύουν και συνεχίζουν τις σπουδές τους, παρότι τα οικονομικά τους δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο, οφείλεται στα κληροδοτήματα και στις επιθυμίες των ευεργετών, που άφησαν την περιουσία τους σε Ιδρύματα, προκειμένου να σπουδάζουν ελληνόπουλα χωρίς χρηματικούς πόρους και, φυσικά, κάτω από προϋποθέσεις. Συνήθως τα κληροδοτήματα ορίζουν φορέα διαχείρισης, αλλά για να κερδίσει κάποιος την υποτροφία, η βασικότερη προϋπόθεση -στις περισσότερες περιπτώσεις- είναι να κατάγεται από την ιδιαίτερη πατρίδα του ευεργέτη - διαθέτη του κληροδοτήματος.

stifora.gr