ΠΟΛΕΜΟΣ για τα κλειστά επαγγέλματα

Η ώρα έφτασε. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, το οποίο εξαγγέλθηκε από πολλές κυβερνήσεις αλλά ουδέποτε πραγματοποιήθηκε, βρίσκεται προ των πυλών της οικονομίας, ελέω τρόικας. Στο μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με τους πιστωτές της αναφέρονται αρκετές περιπτώσεις επαγγελματικών ομάδων όπου οι περιορισμοί του νομοθέτη αποτρέπουν τον υγιή ανταγωνισμό. Σύμφωνα με τις επιταγές της τρόικας απαγορεύσεις μετακίνησης και προβολής, αλλά και οι νομικά καθοριζόμενες ελάχιστες αμοιβές, θα πρέπει να επανεξεταστούν υπό το πρίσμα ενός νέου θεσμικού πλαισίου, το οποίο η κυβέρνηση καλείται να διαμορφώσει ως το τέλος του χρόνου. Ως εκ τούτου μια σειρά από επαγγελματικούς κλάδους είναι... επί ποδός πολέμου εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της στο άνοιγμα των επαγγελμάτων. Μετά τους ιδιοκτήτες οχημάτων δημόσιας χρήσης οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι, οι μηχανικοί και οι φαρμακοποιοί υποστηρίζουν ότι το επάγγελμά τους δεν θα έπρεπε να θεωρείται κλειστό και ότι το άνοιγμα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στα οικονομικά τους όσο και στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Μάλιστα θεωρούν ότι η απελευθέρωση θα έχει ως συνέπεια ακόμη και την απώλεια εσόδων για το κράτος.

Το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) έχει προτείνει εδώ και περίπου έναν χρόνο το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Σύμφωνα με στελέχη του ιδρύματος «κατώτατες ή συνιστώμενες τιμές, προκαθορισμένα ποσοστά κέρδους, συγκεκριμένο ωράριο εργασίας, περιορισμοί στον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων, προϋποθέσεις έκδοσης αδειών κ.λπ. δρουν ενάντια στη μεγιστοποίηση του ανταγωνισμού». «Επιπλέονπροσθέτουν κόστη στην παροχή υπηρεσιών, με αποτέλεσμα τη διατήρηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα» λένε. «Αθροιστικάη απελευθέρωση των επαγγελμάτων υπολογίζεται ότι μπορεί να αποδώσει αύξηση του ΑΕΠ κατά 10%, ως αποτέλεσμα του μεγαλύτερου ανταγωνισμού που θα προκύψει» αναφέρει ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Ι. Στουρνάρας. Παράλληλα, όπως εξηγεί, εκτιμάται ότι με τη σημερινή κατάσταση τα ποσοστά κέρδους που επιφέρουν οι περιορισμοί του κράτους σε διάφορα επαγγέλματα είναι κατά 15% υψηλότερα σε σχέση με όλη την υπόλοιπη ευρωζώνη. «Κάπως έτσι μπορεί να εξηγήσει κανείς γιατί η Ελλάδα είναι από τις πιο ακριβές χώρες της Ευρώπης... Αν αρθούν οι περιορισμοί και το ποσοστό κέρδους πέσει στον μέσο όρο της ευρωζώνης, τα οφέλη ως προς την αύξηση του ΑΕΠ θα είναι ακόμη σημαντικότερα» καταλήγει. Πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ κατέδειξε ότι μόνο με την απελευθέρωση των οδικών μεταφορών ο πληθωρισμός θα υποχωρούσε κατά 0,2-0,3 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως, η απασχόληση θα ενισχυόταν ως και 4% και τα κόμιστρα θα μειώνονταν ως και 2,5% κάθε χρόνο. Στοιχεία της Κομισιόν αναφέρουν, εξάλλου, ότι οι περιορισμοί που ισχύουν σε διάφορους επαγγελματικούς κλάδους επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό κάθε νοικοκυριού με 1.000 ευρώ τον χρόνο.

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ
Είμαστε ήδη ανοιχτό επάγγελμα
Σήμερα το δικηγορικό σώμα απαρτίζεται από 45.000 δικηγόρους, οι οποίοι αποτελούν μέλη 63 δικηγορικών συλλόγων, όσα δηλαδή είναι και τα πρωτοδικεία της χώρας. Η αντιστοιχία είναι ένας δικηγόρος προς 220 κατοίκους, όταν στις περισσότερες χώρες αναλογεί ένας προς 2.000. Συνεπώς το δικηγορικό επάγγελμα κάθε άλλο παρά κλειστό είναι, λένε οι νομικοί, οι οποίοι επισημαίνουν ότι κάθε απόφοιτος της Νομικής μπορεί να γίνει δικηγόρος.

Ο δικηγόρος έχει τοπική αρμοδιότητα και αποκλειστική επαγγελματική δικηγορική έδρα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να δραστηριοποιηθεί στα δικαστήρια της πόλης όπου βρίσκεται ο Δικηγορικός Σύλλογος του οποίου είναι μέλος. Ωστόσο μπορεί να αναλάβει και υποθέσεις που θα εκδικαστούν σε άλλη πόλη, αρκεί να παρίσταται συνάδελφος του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου.

Τι θα φέρει το αύριο είναι άγνωστο. Νομικοί υποστηρίζουν ότι το μέλλον για το δικηγορικό και συμβολαιογραφικό λειτούργημα είναι άδηλο, διότι δεν είναι γνωστό με σαφήνεια ποιες θα είναι οι νέες ρυθμίσεις, και επισημαίνουν ότι κάποιοι περιορισμοί θα εξακολουθήσουν να ισχύουν, σημειώνοντας ότι η περίφημη Κοινοτική οδηγία Μπολκεστάιν, που πρόσφατα ενσωματώθηκε στο εσωτερικό μας δίκαιο, ουσιαστικά εξαιρεί το συμβολαιογραφικό λειτούργημα από την απελευθέρωση.

Βέβαια υπάρχουν και εκείνοι που προβλέπουν ότι το μέλλον είναι ταυτόσημο με την άρση όλων ανεξαιρέτως των περιορισμών, καθώς θα ανοίξουν τα πάσης φύσεως σύνορα και οι δικηγόροι και οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους ελεύθερα σε όλη την επικράτεια, να διαφημίζονται χωρίς τον φόβο πειθαρχικών κυρώσεων, να ιδρύουν πολυεπαγγελματικές εταιρείες, να εργάζονται χωρίς καθορισμένες κατώτατες αμοιβές, αφήνοντας την αγορά και τον ανταγωνισμό να διαμορφώνουν τις απολαβές για τις υπηρεσίες τους, και να επιλέγουν οι ίδιοι τον τόπο δραστηριοποίησής τους χωρίς αριθμητικούς περιορισμούς.

Τα μέλη του δικηγορικού κόσμου εκφράζουν τον προβληματισμό και την αντίθεσή τους σε μια σειρά από ζητήματα. Τέτοια είναι η κατάργηση της τοπικής αρμοδιότητας, η οποία λειτουργούσε ιστορικά ως κίνητρο για την εγκατάσταση δικηγόρων σε λιγότερο προνομιούχες και απομονωμένες περιοχές. Ο αντίλογος σε αυτόν τον περιορισμό είναι ότι η παράσταση δικηγόρου του οικείου δικηγορικού συλλόγου αυξάνει το κόστος των δικηγορικών υπηρεσιών.

Ο έτερος προβληματισμός αφορά την κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών και των γραμματίων προείσπραξης. Κι αυτό διότι αυτά αφενός αποτελούν τον βασικό και σίγουρο «αιμοδότη» των ασφαλιστικών ταμείων διά του παρακρατούμενου φόρου και αφετέρου διασφαλίζουν μια αξιοπρεπή κατώτατη αμοιβή. Αν και ο αντίλογος μιλά για μείωση του κόστους για τον απλό πολίτη, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι ωφελούμενοι από την κατάργηση θα είναι οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι κατασκευαστικές εταιρείες.

Το άλλο «αγκάθι» είναι η δημιουργία πολυεπαγγελματικών εταιρειών. Πολλοί δικηγόροι δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους ως συνέταιρο με εκπροσώπους άλλων επαγγελματικών κλάδων, θεωρώντας ότι είναι πιθανό να υπάρξουν συγκρούσεις συμφερόντων των εντολέων του δικηγόρου μέλους μιας τέτοιας εταιρείας με πελάτες άλλων τομέων του εταιρικού σχήματος και ενδεχομένως να ανακύψουν ζητήματα που πλήττουν το δικηγορικό απόρρητο. Επίσης στην περίπτωση που η πολυεπαγγελματική εταιρεία έχει και υπερτοπικό χαρακτήρα εκτιμάται ότι θα ανακύψουν προβλήματα υδροκεφαλισμού των δικηγορικών υπηρεσιών στα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς και καταστάσεις μονοπωλιακού χαρακτήρα. Αντίθετα η πλειονότητα των επαγγελματιών του κλάδου αντιμετωπίζει θετικά μόνο την άρση των περιορισμών στη διαφήμιση, προσβλέποντας μάλιστα στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του Διαδικτύου.

ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΟΙ
Είμαστε ήδη πολλοί...
Οι συμβολαιογράφοι αριθμούν περί τους 3.193 και αποτελούν μέλη εννέα Συμβολαιογραφικών Συλλόγων. Η αναλογία τους είναι ένας ανά 3.580

Ελληνες. « Συνεπώς είμαστε ήδη πολλοί,περισσότεροι από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα » λέει ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών- Πειραιώς και Δωδεκανήσων και της Ολομέλειας των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων κ. Κ. Βλαχάκης, αναφέροντας ως παραδείγματα τις αντίστοιχες αναλογίες στη Γαλλία (ένας συμβολαιογράφος ανά 8.000

πολίτες) και στην Ουγγαρία (ένας συμβολαιογράφος ανά 32.000 πολίτες). Σύμφωνα με νομικούς κύκλους οι αλλαγές θα επικεντρωθούν κυρίως στο ζήτημα της απελευθέρωσης των αμοιβών στα μεγάλα συμβόλαια και στις συμβάσεις με υψηλόποσο οικονομικό αντικείμενο. Επίσης, αν και μερίδα νομικών το αμφισβητεί, ενδέχεται να αρθούν και οι γεωγραφικοί και οι αριθμητικοί περιορισμοί. Οπως υποστηρίζουν τα μέλη του συμβολαιογραφικού χώρου, οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας έχουν καταστήσει τους συμβολαιογράφους φορείς δημόσιας εξουσίας. Γι΄ αυτό είναι δέον ο αριθμός των συμβολαιογράφων να εξακολουθήσει να είναι ελεγχόμενος από τις δικαστικές αρχές.

ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ
Η απελευθέρωση εξυπηρετεί τις «αλυσίδες»
«Αυτοί που θέλουν το άνοιγμα του φαρμακευτικού επαγγέλματος εξυπηρετούν συμφέροντα αλυσίδων, που σε όσα κράτη δημιουργήθηκανυπήρξαν άμεσα τεράστια προβλήματα στη χορήγηση των φαρμάκων, αφού οι αλυσίδες είχαν την παραγωγή, το χονδρεμπόριο και το λιανεμπόριο στην κατοχή τους». Τα παραπάνω δηλώνει προς «Το Βήμα» ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής κ. Κ. Λουράντος, ο οποίος επισημαίνει ότι η δημιουργία κολοσσών στον χώρο της λιανικής διανομής του φαρμάκου δημιουργεί μονοπωλιακά φαινόμενα, στα οποία ο πολίτης και το ασφαλιστικό σύστημα είναι κυριολεκτικά ανυπεράσπιστοι. Σύμφωνα με τον κ. Λουράντο γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια ισχύουν σε όλη την Ευρώπη για τη λειτουργία των φαρμακείων. Αναφέρει δε πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (01/06/2010), η οποία έκρινε ότι κανένα άλλο μέτρο δεν εξασφαλίζει την καθολική πρόσβαση των πολιτών στο φαρμακείο. «Τα κριτήρια ίδρυσης είναι αυτά που εξασφαλίζουν φαρμακεία στα νησιά, στις απομακρυσμένες περιοχές και στις γειτονιές χωρίς εμπορικό ενδιαφέρον.Εάν καταργηθούν ειδικά για την Ελλάδα τα κριτήρια αυτά, τότε θα στερηθούν τις υπηρεσίες των φαρμακείων οι ανωτέρω περιοχές, αφού θα συσσωρευτούν όλα τα φαρμακεία στις μεγάλες πόλεις και στα κέντρα παραγωγής συνταγών» σημειώνει. Επίσης αναφέρει απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι υπηρεσίες Υγείας, όπως τα φαρμακεία, έχουν εξαιρεθεί της Συνθήκης του Μπολκεστάιν. «Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (19/05/2009) έκρινε συμβατή με το κοινοτικό δίκαιο την απαγόρευση που ισχύει σε όλη την ευρωζώνη για απαγόρευση ιδιοκτησίας φαρμακείου από Ανώνυμες Εταιρείες. Η απόφαση αυτήορίζει ότι για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος η διαχείριση φαρμακείων δίδεται αποκλειστικά σε πρόσωπα που έχουν την ιδιότητα του φαρμακοποιού» σημειώνει. Ο κ. Λουράντος επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα με τα περισσότερα φαρμακεία. Στη Σουηδία αναλογούν πέντε φαρμακεία σε 100.000 κατοίκους, στη Δανία επτά, στην Ολλανδία 18, στη Γερμανία 21, στο Βέλγιο 45 και στην Ελλάδα 96.

Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι των «φαρμακοποιών χωρίς φαρμακείο» (σ.σ.: μια ομάδα φαρμακοποιών οι οποίοι δεν διαθέτουν δικό τους φαρμακείο) διαχωρίζουν τη θέση τους από τους συναδέλφους τους «ιδιοκτήτες» και τάσσονται υπέρ της απελευθέρωσης του επαγγέλματος. «Πιστεύουμε στον ελεύθερο ανταγωνισμό, θεωρούμε ότι θα βοηθήσει την οικονομία του κράτους, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ,και θα δώσει δουλειά σε χιλιάδες ανέργους» τονίζουν σημειώνοντας ότι οι έλληνες φαρμακοποιοί οι οποίοι δεν διαθέτουν δικό τους φαρμακείο ανέρχονται σε 3.000. «Το επάγγελμα είναι κλειστό, γιατί κανείς δεν μπορεί να ανοίξει σε κανένα αστικό κέντρο και αναγκάζεται να μεταναστεύει σε χωριά των 300 κατοίκων,όχι από επιλογή αλλά από ανάγκη να εργαστεί,έστω και με αντίξοες συνθήκες, με μικρούς, ελάχιστους τζίρους, για να αφήνει στα αστικά κέντρα ελεύθερο το πεδίο για περαιτέρω πλουτισμό, φαρμακείωνπου πλέον λειτουργούν με τη λογική του μονοπωλίου» καταγγέλλουν.

Οι εκπρόσωποι της εν λόγω ομάδας φαρμακοποιών διευκρινίζουν ότι νέο φαρμακείο σε αστική περιοχή μπορεί να λειτουργήσει μόνο με την αγορά άδειας, από υπό σύνταξη φαρμακοποιό. Σήμερα για την άδεια και το εμπόρευμα πρέπει ένας νέος φαρμακοποιός να καταβάλει στον συνάδελφό του που συνταξιοδοτείται από 250.000 ως 500.000 ευρώ. «Αν απελευθερωθεί το επάγγελμα δεν θα χρειάζονται για όλα αυτά περισσότερα από 70.000 ευρώ» τονίζουν. Σημειώνουν τέλος ότι τα παιδιά των φαρμακοποιών «μπορούν να κληρονομήσουν την άδεια του φαρμακείου του γονέα,ενώ τα παιδιά άλλων επαγγελματιών δεν έχουν αυτό το δικαίωμα».

ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ
Εκτίναξη του κόστους κατασκευών
Για τον κλάδο των μηχανικών άνοιγμα σημαίνει κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών που σήμερα ισχύουν για τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Σε τρεις άξονες εντοπίζει τις συνέπειες που θα έχει κάτι τέτοιο ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Ι. Αλαβάνος. «Κατ΄ αρχήν, διακυβεύεται η εκτίναξη του κόστους των κατασκευών, αφού αποδεσμεύεται μόνο η αμοιβή της μελέτης και επίβλεψης μιας κατασκευής, ενώ δεν υπολογίζεται για παράδειγμα ο σίδηρος που χρειάζεται για την κατασκευή.

Δεύτερον, η κατάργηση των ελάχιστων τιμών θα λειτουργήσει εξοντωτικά σε βάρος της ποιότητας. Και, τρίτον, θα υπάρξουν συνέπειες στην απασχόληση, αν σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα το 56% των μηχανικών είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση το αντίστοιχο ποσοστό είναι 15%» σημειώνει. Η πρώτη ένσταση του κλάδου των πολιτικών μηχανικών- και όχι μόνο- είναι ότι το επάγγελμά τους δεν θα πρέπει να θεωρείται κλειστό. «Δεν έχουμε ούτε αριθμητικούς ούτε γεωγραφικούς περιορισμούς στην άσκηση του επαγγέλματός μας» αναφέρει ο κ. Ν. Ζυγούρης, πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας. Εχουν όμως ελάχιστες αμοιβές, οι οποίες κατά τον κ. Ζυγούρη «είναι αυτές που διασφαλίζουν την ποιότητα, δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν επαρκείς μηχανισμοί ελέγχου όπως στις άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου δεν ισχύουν κώδικες αμοιβών».

ΤΟ ΒΗΜΑ