Γιατί ο οργανισμός μας δεν διψά κατά την διάρκεια του ύπνου

Το εσωτερικό βιολογικό ρολόι του σώματος ρυθμίζει μια ορμόνη που βοηθά την αποθήκευση του νερού με τέτοιο τρόπο ώστε η αφυδάτωση κατά τη διάρκεια της νύχτας ή οι επισκέψεις στην τουαλέτα να μην είναι τόσο συχνές όσο κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Nature Neuroscience Today οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου McGill στο Μόντρεαλ του Καναδά υποδεικνύουν ένα μηχανισμό σύμφωνα με τον οποίο ο κιρκαδιανός ρυθμός ή βιολογικό ρολόι ελέγχει τη ρύθμιση του νερού. Πιο συγκεκριμένα ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει στα κύτταρα που ελέγχουν τα επίπεδα νερού στον οργανισμό να ενεργοποιούν άλλα κύτταρα που απελευθερώνουν μια ορμόνη, τη βασοπρεσίνη, που υποχρεώνει το σώμα να αποθηκεύει νερό με αποτέλεσμα να το κρατά ενυδατωμένο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Το σώμα ρυθμίζει τα επίπεδα νερού κυρίως διατηρώντας μια ισορροπία ανάμεσα στην πρόσληψη υγρών και στην απώλεια τους μέσω της διαδικασίας της ενούρησης. Κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν υπάρχει πρόσληψη υγρών οπότε το σώμα πρέπει να περιορίσει στο ελάχιστο την απώλειά τους προκειμένου να συνεχίσει να είναι επαρκώς ενυδατωμένο.
Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι τα χαμηλά επίπεδα νερού διεγείρουν μια ομάδα κυττάρων-γνωστή ως ωσμωαισθητηριακοί νευρώνες-που με τη σειρά της δίνει εντολή σε άλλους νευρώνες να απελευθερώσουν τη βασοπρεσίνη στον οργανισμό. Κατά τη διάρκεια του ύπνου τα επίπεδα βασοπρεσίνης αυξάνονται ενώ οι νευρώνες ρολογιού καταλαγιάζουν.
Συνεπώς, έκαναν την υπόθεση ότι χαμηλότερη λειτουργία των νευρώνων ρολογιού θα επέτρεπε πιο εύκολα στους ωσμωαισθητήρες να ενεργοποιήσουν τους νευρώνες που απελευθερώνουν τη βασοπρεσίνη και έκαναν το πείραμα σε ποντίκια


Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα κύτταρα ρολογιού λειτουργούν ως ένας ορμονικός διακόπτης για τον έλεγχο του νερού. Όταν η δραστηριότητα τους είναι υψηλή (δηλαδή κατά τη διάρκεια της ημέρας) αποτρέπουν τα αισθητηριακά κύτταρα από το να δώσουν εντολή στα κύτταρα που απελευθερώνουν βασοπρεσίνη. Αντίθετα όταν η δραστηριότητα τους είναι χαμηλή(κατά τη διάρκεια της νύχτας), οι δύο άλλες ομάδες κυττάρων επικοινωνούν πολύ πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά.
Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό οι νευρώνες ρολογιού να ελέγχουν και άλλες λειτουργίες και ο ίδιος μηχανισμός να ρυθμίζει την πείνα, την υπνηλία και άλλες πτυχές της φυσιολογίας που συνδέονται με τους κιρκαδιανούς ρυθμούς αλλά αυτό μένει να απαντηθεί σε επερχόμενες έρευνες.